Phương châm học tập do UNESCO đề xướng.

Phú Quý
Oct 10, 2015
4 min read

Muốn có tri thức thì phải học. Vì vậy, nói về mục đích học tập hiện nay, Tổ chức văn hóa giáo dục của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã định hướng rất rõ rằng: “ Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống, học để tồn tại”. Trước hết, học là gì?

Học là một hoạt động của tư duy, là hình thức lao động bằng trí óc nhằm khám phá và sáng tạo. Học để tiếp thu kiến thức, kỹ năng do các thầy cô giáo - do người khác hướng dẫn, truyền thụ rồi vận dụng, sáng tạo những kiến thức, kỹ năng ấy vào cuộc sống. Học ở thầy cô, học trong sách vở, học ở thực tế cuộc sống, học bạn bè và những người xung quanh. Học không có tuổi, học tập là công việc suốt đời.

Học để biết?

Thế giới xung quanh ta có bao điều bí ẩn, hấp dẫn mà ta cần khám phá. Đó là những bí ẩn của thế giới tự nhiên, xã hội, con người. Học để hiểu biết về tất cả những điều đó và học để làm người. Con người có tri thức sẽ biết giao tiếp, ứng xử với nhau sao cho có nhân, có nghĩa.

Học để làm?

Học không chỉ để hiểu biết mà phải vận dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc sống. Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn. Người nông dân, công nhân, kỹ sư, bác sĩ …đều mang những kiến thức đã học được trong trường, trong sách vở … áp dụng vào thực tế, để tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho cuộc sống. Vì thế mỗi chúng ta, nhất là các bạn học sinh, sinh viên phải xác định cho mình là học không chỉ để biết mà còn để ứng dụng vào cuộc sống, làm cho việc học trở nên có ích và góp phần làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Học để cùng chung sống?

Học để có kỹ năng sống, biết sống hài hòa với mọi người xung quanh, biết sống phù hợp với xu thế chung của thời đại và không bị tụt hậu, lạc lõng. Biết chăm lo cho tập thể, biết gắn quyền lợi cá nhân với quyền lợi của cộng đồng. Tất cả đều bình đẳng về quyền lợi, cùng được sống trong niềm vui, hạnh phúc và sự tiến bộ của nhân loại.

Học để tồn tại?

Trong tác phẩm “ Một con người ra đời ” Macxim Gorki đã nói với chú bé sơ sinh (nhân vật) “ Chú mày phải tự khẳng định thật khỏe vào, nếu không kẻ đồng loại sẽ vặt cổ chú mày ”. Câu nói ấy có hàm ý sâu xa: mỗi con người là một nhân cách trong cộng đồng, xã hội, phải biết tự khẳng định để có chỗ đứng, có vị thế trong cộng đồng. Học để tự khẳng định bản thân chính là sự tự vươn lên để sống thực sự có ý nghĩa, để mọi người và xã hội công nhận, tôn trọng. Học để biết là chưa đủ, học để làm, để cùng chung sống, để tự khẳng định mình mới là cốt yếu; khi đó tác dụng của việc học mới thực sự có ý nghĩa. Mục đích học tập của UNESCO đề xướng phù hợp với thời đại và đất nước ta trong giai đoạn hiện nay. Thời kỳ hội nhập, mở rộng quan hệ hợp tác nhiều mặt với các nước trên thế giới, đặt ra trách nhiệm vinh quang nhưng cũng hết sức nặng nề cho sự nghiệp giáo dục là phải đào tạo ra những con người thông minh, năng động, sáng tạo, tự tin, tự chủ, thực tiễn. Mục đích đó đã định hướng cho ý thức, thái độ, động cơ học tập. Học cho ước mơ, hoài bão, khát vọng và cũng là phương châm hành động của thế hệ trẻ. Đó là yêu cầu thiết thực không phải chỉ với thế hệ trẻ Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.

Để thực hiện tốt mục đích học theo đề xướng của UNESCO thì phải xác định rõ mục đích, động cơ và thái độ học tập; ra sức rèn luyện và học tập trang bị kiến thức về mọi mặt để có trình độ chuyên môn vững vàng, có khả năng hội nhập quốc tế. Học phải đi đôi với hành để khẳng định mình; Sống có ích cho cuộc đời, cho gia đình và cho xã hội. Nhớ những câu danh ngôn xưa: “Nên thợ, nên thầy nhờ có học / No ăn, ấm mặc bởi hay làm ”. “ trên đường thành công không có bước chân của người lười biếng ”. Đó là những bài học quý, khẳng định sự trưởng thành của con người phải bắt đầu từ học.

Tóm lại, định hướng của UNESCO là để khẳng định vai trò của học tập: Học để không bị ngu dốt, nghèo nàn và lạc hậu; Học để khẳng định sự thành đạt của cá nhân và sự tiến bộ của nhân loại. Từ nhận thức được tầm quan trọng của việc học mỗi người chúng ta cần xác định mục đích, thái độ học tập cho mình một cách nghiêm túc, tự giác.

Học là việc cần thiết cho cuộc sống của bản thân mỗi người chứ không phải cho ai khác, nên không thể xem là điều bắt buộc. Chúng ta cần phê phán thói lười học, ỷ lại, ham chơi, học hành theo lối chống đối, gian lận và thiếu trung thực… trong học tập để việc học tập mang lại lợi ích thiết thực cho cá nhân, cộng đồng và toàn xã hội.